Verkiezingen
Nederland
15
maart
kort
Nederland trapt op 15 maart een Europese verkiezingscarrousel op gang. De grote vraag is of de rechts-populistische stokebrand Geert Wilders erin slaagt de grootste te worden. Het zou een signaal zijn voor de opmars van het populisme in Europa, met verkiezingen in Frankrijk (april/mei) en Duitsland (september) in het verschiet.
Wie zijn de belangrijkste partijen en lijsttrekkers?
Klik op de kaartjes om meer te lezen
Geert Wilders (53)
PVV
huidige verdeling
Geert Wilders (53)
PVV
Geert Wilders heeft met zijn Partij voor de Vrijheid (PVV) de Nederlandse politiek grondig dooreengeschud. Wilders heeft het vooral gemunt op de islam - die hij bestempelt als een totalitaire ideologie – en de Europese Unie. In de peilingen strijdt de PVV om de eerste plaats met de liberale VVD van premier Rutte.
Mark Rutte (50)
VVD
Mark Rutte (50)
vvd
Mark Rutte maakt een goede kans om een derde ambtstermijn binnen te halen. Hij regeert sinds 2010, de eerste twee jaar zelfs met gedoogsteun van Geert Wilders. Om zijn slag thuis te halen heeft hij van deze stembusslag een tweestrijd proberen te maken met Wilders. Daarmee kan hij ook kiezers wegsnoepen bij centrumlinks.
Lodewijk Asscher (42)
PvDA
Lodewijk Asscher (42)
PvDA
De sociaaldemocratische PvdA krijgt grote klappen voor het regeringsbeleid, in tegenstelling tot de VVD. Lodewijk Asscher krijgt de ondankbare taak de partij van de ondergang te redden. Maar veel kiezers vinden dat de PvdA in de regering onvoldoende weerwerk heeft geboden aan de liberalen.
Jesse Klaver (30)
GroenLinks
Jesse Klaver (30)
GroenLinks
De piepjonge Klaver heeft een ware campagne in Obamastijl op het getouw gezet. En dat lijkt GroenLinks geen windeieren te leggen. De partij snelde met gemak voorbij de PvdA. Al lijkt het succes in de laatste rechte lijn naar de verkiezingen wat te tanen.
Sybrand van Haersma Buma (51)
CDA
Sybrand van Haersma Buma (51)
CDA
Na vier jaar hopen de christendemocraten opnieuw te regeren, liefst in een centrumrechtse coalitie met de VVD. Het CDA probeerde het voortouw te nemen in het debat over de Nederlandse identiteit en normen en waarden.
Alexander Pechtold (51)
D66
Alexander Pechtold (51)
D66
De links-liberalen van Pechtold strijden met het CDA om de derde plaats in de peilingen. Rutte heeft D66 al in het vizier als coalitiepartner, samen met zijn VVD en het CDA. Maar mogelijk is nog een vierder partij nodig. En die moet waarschijnlijk van links komen.
Hoe is Nederland er aan toe na 5 jaar Rutte?
De economische groei is sterk toegenomen
NL 2,1% BE 1,2%
...terwijl de begroting in evenwicht bleef
NL -0.1% BE -2.5%
Ook de werkloosheid bleef dalen
NL 6% BE 8%
...maar dat deed de koopkracht ook
NL 111 BE 114 (EU = 100)
Wat zijn de belangrijkste thema's?
In de wat onbestemde verkiezingscampagne is de Nederlandse identiteit komen bovendrijven als een van de belangrijkste thema’s. Geert Wilders pookte de boel op met zijn uithalen naar de instroom van vluchtelingen (‘Grenzen dicht’) en de islam (‘Een totalitaire ideologie’). Waarop premier Mark Rutte een ruk naar rechts maakte: ‘Doe normaal of ga weg’, zei hij tegen wie zich niet kan vinden in ’s lands normen en waarden. ‘De mensen zijn echt bang’, zei ook CDA-kopstuk Sybrand van Haersma Buma.
Zoals in de rest van Europa stoot de hervorming van het pensioenstelsel op fors verzet. De vakbond FNV spreekt van een openeinderegeling: per geboortejaar wordt vastgelegd wanneer iemand met pensioen mag, zonder rekening te houden met zware beroepen. Wie in 1954 is geboren, kan bijvoorbeeld in 2021 op 67 jaar en drie maanden op rust. Vanaf 2022 hangt de pensioenleeftijd af van de levensverwachting. Stijgt die, dan komen er automatisch drie maanden bij.
De werkloosheidsgraad ligt in Nederland beduidend lager dan in België: 6 procent tegenover 8 procent. De voorbije twee jaar is de werkgelegenheid fors toegenomen, met dank aan een goed draaiende economie. Maar volgens critici zijn de meeste nieuwe banen zogenaamde flexjobs: interimwerk zonder veel zekerheid en waarvan veel misbruik wordt gemaakt. Ook de toestroom van goedkope werkkrachten uit Oost- en Zuid-Europa heeft veel wrevel opgewekt.