Dit nieuwsjaaroverzicht voorspelt de economie

Het was een woelig jaar, zo bevestigt ook een unieke grafiek die het variërende economische sentiment vat op basis van wat De Tijd elke dag schreef. Met succes, want uw courant blijkt een vrij goede voorspeller van de onderliggende economische groei te zijn.

  • De Tijd sentimentsindex
  • BBP
  • Covid-19
  • Macro-economie
  • Politiek
  • Financiële markten
  • Bedrijven
  • Andere

In dit geval sorteert het programma Tijd-artikels per onderwerp - financiële markten, politiek, corona,… - om vervolgens een positief of negatief sentiment te kleven op elk artikel. Een verhaal over exploderende energieprijzen bijvoorbeeld weegt negatief op het gemoed. Nadat alles is samengevoegd ontstaat een tijdreeks die het wisselende economische sentiment doorheen het jaar weergeeft.

Het idee is dat een hoger dan gemiddeld sentiment gepaard gaat met een bovengemiddelde economische groei. Met andere woorden: het sentiment helpt de groei te voorspellen. Dat is vooral in stormachtige tijden het geval, zegt Sentometrics-medeoprichter Kris Boudt. Zoals nu: de correlatie tussen de sentimentmeting op basis van onze krantenartikels en de Belgische bbp-cijfers bedraagt liefst 0,86 sinds de start van coronacrisis. Dat is hoog, want bij 1 lopen beide perfect gelijk. In normalere tijden zakt dat naar 0,5, wat nog altijd nuttig is.

Voor ons nieuwsjaaroverzicht focussen we enkel op de pieken en dalen in 2021.De nieuwsitems tijdens die periode leidden tot uitgesproken stemmingswisselingen, met sporen in de economische groeicijfers. Een eigenzinnig jaaroverzicht dus in functie van wat de naald op het economisch kompas deed bewegen in 2021.

Als context tonen we ook de thema's die het sentiment deden opleven of drukten. Begin maart overheerste een positief sentiment in alle katernen van De Tijd: zowel de politieke als de economische verslaggeving was toen overwegend positief. Soms zien we ook tegenstellingen. Zo trok het slechte nieuws rond het aanhoudende chiptekort het sentiment eind juni naar beneden ondanks de relatief positieve stemming in de politieke verslaggeving.

30 jan-2 feb ++++De raid van een leger retailbeleggers die via sociale media de koers van GameStop omhoog katapulteren zindert na. Hedgefondsen als Melvin Capital, dat miljarden dollars verloor door te speculeren op een koersdaling, hadden dat volgens een insider ‘moeten zien aankomen’. ++++Moderna kampt met leveringsproblemen en zal een vijfde minder coronavaccins kunnen leveren aan ons land in de eerste week van februari. ++++Corona slaat een gat in de Belgische inkomstenbelastingen, die in 2020 met 11,5 miljard euro terugvielen, leren cijfers.

10-13 feb ++++Volgens Belfius is de Belgische vastgoedmarkt niet oververhit. ++++De webwinkel Coolblue zag zijn omzet in België met bijna de helft stijgen in 2020 en wil zijn succes verzilveren via een beursgang. ++++Ook Rivian, dat elektrische SUV’s en bestelwagens produceert, denkt aan een beursintroductie. ++++Beleggers zoeken naar aandelen die moeten profiteren van de verhoopte ‘roaring twenties’. ++++L’Oréal maakt zich op voor een parfum- en make-up-feest eens de pandemie voorbij is. ++++De bitcoin stijgt naar een record, met rapper Jay-Z en Twitter-oprichter Jack Dorsey die een bitcoinfonds spekken om de cryptomunt te promoten in Afrika en India.

25 feb-3 mrt ++++Club Brugge werkt aan een Brusselse beursgang tegen een stevig prijskaartje, al eindigt dat verhaal een maand later in een fiasco als de operatie wordt afgeblazen. ++++Genoteerde bedrijven knopen weer aan met dividenduitkeringen nadat de pandemie-uitbraak hen een jaar geleden cash deed hamsteren. ++++ExxonMobil krijgt aandeelhoudersactivist Jeff Ubben in zijn raad van bestuur, die vaart wil zetten achter de energietransitie. ++++Wereldwijd zit de langetermijnrente in de lift, een gevolg van inflatiezorgen en verbeterende groeivooruitzichten.

9-13 maa ++++Het Belgische gerecht voert onderzoek naar grootschalige fraudes en misbruiken met coronasteun. ++++In de Antwerpse haven krijgen containertransporteurs te maken met extreem lange wachttijden. ++++De prijs van huisbrandolie zit in de lift, terwijl Europa alweer minder AstraZeneca-vaccins krijgt dan beloofd. ++++Een Chinees computervirus dat via een Microsoft-lek binnendringt treft ook Belgische bedrijven. ++++In de VS begint de rechtszaak tegen Derek Chauvin, de politieman die George Floyd deed stikken tijdens een arrestatie. ++++Bij ons jaagt oppositielid Raoul Hedebouw (PVDA/PTB) Vivaldi-coalitiepartner PS op.

31 mrt-2 apr ++++Blancochequebedrijven of spacs, genoteerde vehikels die op een overname azen, zijn een Amerikaanse beurshype waar ook talloze celebrity’s hun naam aan verbinden. ++++Nog in de VS ontvouwt president Biden ambitieuze investeringsplannen voor infrastructuur en de vergroening van de economie. ++++Intussen groeit de industrie er fors en gaan de huizenprijzen de hoogte in.

6-10 apr ++++Frankrijk en Nederland bereiken een akkoord met de Europese Commissie over een nieuwe kapitaalinjectie in de geplaagde luchtvaartmaatschappij Air France-KLM. ++++Amper drie maanden nadat de holding Sofina is ingestapt in het Indiase Cred krijgt het kredietbetalingsplatform al een miljardenwaardering opgekleefd. ++++De huizenprijzen in de eurozone stijgen het meest in 14 jaar. ++++Een domper op het sentiment is ‘sofagate’: Europees Raadsvoorzitter Charles Michel - die zich in de enige stoel naast de Turkse president Recep Tayyip Erdogan neervlijt en zo Commissievoorzitster Ursula von der Leyen naar een verre sofa verwijst - kan er achteraf niet van slapen.

29 apr-15 mei ++++Brussels Airlines lijdt een kwartaalverlies van 70 miljoen euro. ++++Een grote cyberaanval treft Belgische overheidsdiensten en universiteiten. ++++Het proces tussen Epic Games en Apple gaat van start, met als inzet de marktmacht van Apple en zijn App Store. ++++Inflatie manifesteert zich als een kopzorg na de suggestie van de Amerikaanse minister van Financiën Yellen dat misschien een lichte rentestijging nodig is. ++++Ook zombies staan aan de deur: bijna een op de tien bedrijven in België was nog amper levensvatbaar bij het ingaan van de coronacrisis, een doodstrijd die gerekt wordt door coronasteun.

3-5 juni ++++De PFOS-vervuiling door 3M in Zwijndrecht steekt de kop op. ++++Het beroeps- en technisch onderwijs waarschuwt voor leerachterstand door het wegvallen van stagemogelijkheden als gevolg van corona. ++++10.000 Japanse vrijwilligers haken af voor de Olympische Spelen in Tokio, waar velen het geen goed idee vinden een massa-event te organiseren in volle coronacrisis. ++++De Wit-Russische dissidente journalist Protasevitsj, die bij een vliegtuigkaping gearresteerd werd, zegt op de staatstelevisie de autoritaire president Loekasjenko ‘ten zeerste’ te respecteren.

16-24 juni ++++Toxicoloog Jan Tytgat zegt dat de werken aan de Oosterweelverbinding enkel kunnen doorgaan mits ‘een gigantische opkuis’ van de PFOS-vervuiling. ++++Het gerecht dreigt ook met de sluiting van de depots van de pakjesbezorgers PostNL en GLS vanwege volgehouden sociale fraude bij hun onderaannemers. ++++De familie Colruyt ziet een half miljard euro beurswaarde verdampen na een slecht jaarrapport. ++++De Gentse Volvo-fabriek ligt een week stil door een chiptekort. ++++De oprukkende deltavariant verstoort het bevrijdingsfeest. ++++In Iran is de aartsconservatief Ebrahim Raisi op weg naar het presidentschap.

13-24 juli ++++Dankzij de beurshausse stijgt het financieel vermogen van de gemiddelde Belg voor het eerst boven 100.000 euro. ++++Tegelijk haalt een recordaantal bedrijven geld op via de Brusselse beurs. ++++Daar maakt de holding D’Ieteren een koerssprong nadat zijn autobeglazingsdochter Belron een forse hogere waardering krijgt opgekleefd bij een instap door investeerders, waaronder de fondsenreus BlackRock. ++++Met Dirk Tirez heeft BPost een nieuwe topman. ++++Intussen zet het spectaculaire herstel van de Belgische export door, met in mei een stijging van 40 procent jaar op jaar. ++++Mercedes-Benz investeert fors in elektrische wagens.

10-24 aug ++++Hoge grondstoffenprijzen sijpelen door in de bouwfactuur, drukkerijen kreunen dan weer onder papierschaarste. ++++De Belgische tak van reisorganisator Hillman Travel vraag het faillissement aan. ++++De Brusselse vaccinatiegraad blijkt de laagste van West-Europa te zijn. ++++Verzekeraars zullen 590 miljoen euro van de overstromingsschade in Wallonië zelf dragen. ++++Het gerecht rondt zijn onderzoek naar sabotage in de kerncentrale van Doel na zeven jaar af zonder iemand in verdenking te stellen. ++++Signalen dat de Amerikaanse centrale bank dit jaar nog haar stimulus wil beginnen afbouwen veroorzaakt een verkoopgolf op de beurzen.

7-25 sep ++++Vlaams minister Zuhal Demir (N-VA) weigert een milieuvergunning voor de gascentrale in Dilsen-Stokkem. ++++De vakbond ABVV wil via een nationale betoging een aanpassing afdwingen van de loonnormwet om grotere loonsverhogingen mogelijk te maken. ++++De Chinese vastgoedontwikkelaar Evergrande dreigt zijn enorme schuldenberg niet te kunnen terugbetalen. ++++Intussen blijft de Communistische partij Chinese techbedrijven de duimschroeven aandraaien, met kelderende beurswaardes als gevolg. ++++De spanning tussen Londen en Europa blijft meer dan acht maanden na het Britse vertrek uit de Unie oplopen.

20-26 okt ++++Dankzij de e-commerceboom ziet vastgoedgroep WDP de waarde van zijn magazijnen fors in waarde toenemen. ++++Streamingdienst Netflix overtreft de analistenverwachtingen door 4,4 miljoen nieuwe abonnees toe te voegen in het derde kwartaal. ++++Ook autobouwer Tesla presteert beter dan verwacht en stijgt dankzij een groot contract met autoverhuurder Hertz door naar een beurswaarde van 1.000 miljard dollar. ++++De wereldwijde cryptomarkt bereikt een recordomvang van 2.700 miljard dollar. ++++De familie Colruyt neemt een meerderheidsbelang in de Nederlandse reisfietsenmaker Santos Bikes.

9-17 nov ++++Nu een vat Brent-olie weer meer dan 80 dollar kost en president Biden geen gehoor vindt met zijn oproep om meer te produceren, groeit de vrees dat olie nog jaren duur kan blijven. ++++Demir weigert nu ook een vergunning voor een gascentrale in Vilvoorde. ++++Wit-Rusland dreigt ermee de gaskraan naar de EU dicht te draaien. ++++Een alliantie van banken en fondsenhuizen engageert zich op de klimaattop in Glasgow om de economie tegen 2050 koolstofneutraal te helpen maken, maar botst op scepsis. ++++Een hack bij beleggingsapp Robinhood gooit data van miljoenen gebruikers te grabbel. ++++Door het snel stijgende aantal ziekenhuisopnames in België lijken strengere coronaregels onvermijdelijk.

7 dec ++++De omikronvariant begint aan zijn Belgische opmars. ++++Het Brussels gerecht meent dat de overheid is opgelicht bij de aankoop van miljoenen mondmaskers. ++++De Vlaamse Energieleverancier vraagt het faillissement aan. ++++Aandelen en obligaties van de Chinese vastgoedreus Evergrande zetten hun vrije val verder. ++++De stad Brussel huurt 100 hotelbedden voor asielzoekers.

De pandemie heeft economen en marktwatchers ongeduldig gemaakt, valt af te leiden uit de opmars van barometers die zo snel mogelijk een beeld moeten geven van hoe het met de economie gaat. In de zoektocht naar een geschikte flitsthermometer voor de economie kwam de VUB-spinoff Sentometrics uit bij de artikels die in De Tijd verschijnen, zowel op de site als in de krant. Het databedrijf laat artificiële intelligentie los op tekstmateriaal om daar signalen uit te puren.

‘In plaats van consumenten of ondernemers te bevragen, zoals soms gebeurt, worden nieuwsartikels ‘bevraagd’ die weerspiegelen wat journalisten relevant achten én hoe ze dat interpreteren’, zegt professor Kris Boudt, die verbonden is aan de VUB en de UGent en Sentometrics mee heeft opgericht.

Voor ons nieuwsjaaroverzicht focussen op de pieken en dalen in de meting voor 2021. De nieuwsitems tijdens die periode zorgden voor uitgesproken stemmingswisselingen, met sporen in de economische groeicijfers. Een eigenzinnig jaaroverzicht dus in functie van wat de naald op het economisch kompas deed bewegen in 2021.

De nowcasting modellen zijn voral interessant voor centrale banken die sneller een zicht op de evolutie van het bruto binnenlands product (bbp) proberen te krijgen. Doorgaans komen zulke cijfers met weken vertraging, een eeuwigheid tijdens een woelige pandemie. Ze liggen daarmee in dezelfde lijn als de mobiliteitsdata van Google die instant informatie geven over ons winkel- en pendelgedrag.

‘In plaats van consumenten of ondernemers te bevragen, zoals soms gebeurt, worden nieuwsartikels ‘bevraagd’ die weerspiegelen wat journalisten relevant achten én hoe ze dat interpreteren’, zegt professor Kris Boudt, die verbonden is aan de VUB en de UGent en Sentometrics mee oprichtte.

tekst

Kris van Hamme

Design & Ontwikkeling

Raphael Cockx

Thomas Roelens

Thomas Segers

illustratie

Filip Ysenbaert

Model & Analyse

professor Kris Boudt, Olivier Delmarcelle

(VUB, UGent)