Gaat ons land erop achteruit?

...maar het bruto binnenlands product (bbp) veerde wel stevig op. Per inwoner steeg het Belgische bbp naar 49.540 euro. Dat is xxxxx dan uw inschatting. Gemiddeld schatten onze lezers dit cijfer op xx.xxx euro.

De gevolgen van de pandemie en de lockdownperiodes op de economische activiteit in België waren niet min. Het bruto binnenlands product kreeg in 2020 een enorme klap: in vergelijking met een jaar eerder kromp het bbp per capita met ruim 4 procent, leren cijfers van de Nationale Bank.

Het herstel in 2021 zette ook in 2022, ondanks de Oekraïne- en energiecrisis, door, en ook vorig jaar groeide de Belgische economie nog. Eind 2023 lag het bbp per hoofd van de bevolking bijna 19 procent hoger dan in 2019. De impact van de coronacrisis gevolgd door de energie- en inflatiedruk zijn niet te onderschatten, maar algemeen gesproken ging de welvaart er in België wel stevig op vooruit.

...fors toegenomen. Tussen 2019 en 2023 groeide het tekort van ons land aan tot 26 miljard euro, ofwel 4,6 procent van het bbp. Dat is xxxxx uw eigen inschatting. Gemiddeld schatten onze lezers dit cijfer in op x,x procent.

De steunmaatregelen, zowel tijdens de pandemie als in de strijd tegen de energie- en inflatiecrisis, die op de verschillende beleidsniveaus werden toegekend, diepten de Belgische begrotingsput tijdelijk maar bijzonder fors uit. Van een dikke 9 miljard eind 2019 groeide het tekort van alle overheden aan tot 26 miljard euro, goed voor 4,6 procent van het bbp eind 2023.

De huidige druk komt boven op een structureel grote kloof tussen uitgaven en inkomsten. De kosten van de vergrijzing lopen op, de sociale uitgaven liggen mede door indexeringen almaar hoger en de gestegen rente weegt stevig op een land met een schuldgraad als de onze. België dreigt straks op het Europese strafbankje te belanden, met een strikt besparingsregime tot gevolg. De regering die na 9 juni aan zet komt, krijgt een moeilijke budgettaire erfenis.

...gestegen in vergelijking met 2019. Het reëele beschikbare inkomen per inwoner lag vorig jaar op 23.281 euro. Dat is xxxxx uw inschatting. Gemiddeld schatten onze lezers dit cijfer op xx.xxx euro.

Veel meer dan de verschillende steunmechanismen heeft de automatische loonindexering in België de koopkracht van de gemiddelde Belg weten te stutten. Op 2022 na is het beschikbaar inkomen per Belg sinds de verkiezingen van 2019 elk jaar meer gestegen dan de levensduurte. Het reëele beschikbaar inkomen - het gemiddelde per inwoner gecorrigeerd voor inflatie - lag in 2023 hoger dan in 2019.

Afhankelijk van het eigen inkomensniveau, het sociaal statuut en zelfs de regio verschilde de mate waarin de koopkracht beter dan wel minder goed overeind bleef. Globaal gesproken is de koopkracht in België zeer goed beschermd, maar de steunmaatregelen kwamen vooral de hogere en de laagste inkomens ten goede. Bovendien creëerden prijsstijgingen van dagelijks gebruikte producten, zoals voeding, bij veel consumenten een groter gevoel van koopkrachtverlies dan het in werkelijkheid was.

...vandaag veel hoger dan in 2019. In vergelijking met de vorige verkiezingen is de mediane huizenprijs gestegen tot 328.800 euro. Dat is xxxxx uw inschatting. Gemiddeld schatten onze lezers dit cijfer op xxx.000 euro.

De prijs van een doorsneewoning in Vlaanderen, appartementen niet meegerekend, lag eind 2023 bijna een kwart hoger dan in 2019. Mee geholpen door een jarenlange lage rentevoet voor hypothecaire kredieten en een vraagexplosie kort na de coronacrisis stegen de huizenprijzen razendsnel. In tal van steden en gemeenten kwam de betaalbaarheid van vastgoed voor mensen en gezinnen met een doorsnee-inkomen fors onder druk te staan.

De rentestijgingen leidden tot wat afkoeling en stabilisering van de vraag- en verkoopprijzen, al rees een vastgoedmarkt met twee erg uiteenlopende snelheden op. Voor nieuwbouw en energiezuinige panden bleven de prijzen veelal stijgen, de renovatieplicht en de energiecrisis deden de vraag naar energieslurpende woningen sneller dalen. Op de huurmarkt werd de druk de jongste jaren groter, terwijl de wachtlijsten voor sociale woningen langer werden.

...een pak meer dan vijf jaar eerder. De gemiddelde dagprijs in een woonzorgcentrum steeg van 54,5 naar meer dan 70 euro. Dat is xxxxx uw eigen inschatting. Gemiddeld schatten onze lezers dit cijfer in op xxx euro.

Vorig jaar klom de gemiddelde prijs voor een kamer in een Vlaams rusthuis voor het eerst boven 2.100 euro per maand. Meer dan de helft van de woonzorgcentra trok de voorbije vijf jaar haar prijs meer op dan de inflatie. De maandfactuur voor een woonzorgcentrum ligt - zelfs zonder extra supplementen voor de was, internet of de kapper - veelal een pak hoger dan het pensioen dat ouderen krijgen.

Terwijl de rusthuizen qua bezetting tegen hun maximum aanschurken, loopt de zoektocht naar personeel almaar moeilijker. Verpleeg- en zorgkundigen behoren tot de knelpuntberoepen waar de tekorten het nijpendst zijn. Het aantrekken van studenten, meer zijinstromers en logistiek personeel moet daarbij helpen. Tegelijk weegt de kostprijs van de versnellende vergrijzing almaar zwaarder op de overheidsbudgetten. De piek van de vergrijzings- en gezondheidsdruk op de sociale zekerheid ligt pas in 2050.

...licht gedaald. In 2022 werden in Vlaanderen per 1.000 inwoners net geen 65 strafrechtelijke inbreuken vastgesteld, minder dan in 2019. Dat is xxxxx uw inschatting. Gemiddeld schatten onze lezers dit cijfer op xx,x.

De coronaboetes in 2020 leidden tot een uitzonderlijk hogere piek in de officiële criminaliteitsstatistieken, maar het aantal gemelde criminele feiten ligt wel lager dan voor de verkiezingen van 2019. Ook uitgedrukt ten opzichte van het aantal inwoners is de criminaliteit in Vlaanderen afgenomen. 2022 tekende voor het laagste cijfer sinds 2000. Ook in Wallonië lag het aantal feiten lager, in het Brussels Gewest was er wel een stijging merkbaar.

In 2022 maakten inbraken en diefstallen een comeback na de coronapandemie, terwijl de opmars van cybercrime en oplichting onmiskenbaar doorzette. Het aantal drugsfeiten, meer en meer de topprioriteit voor politie en justitie, daalde, maar de vele arrestaties in zaken als het SkyECC-dossiers en het effectief uitvoeren van de korte gevangenisstraffen leidden tot een ongeziene overbevolking van de Belgische gevangenissen.

...wel weer hoger. In 2023 zijn in totaal 27.895 beslissingen genomen in asieldossiers. Dat is xxxxx uw inschatting. Gemiddeld schatten onze lezers dit cijfer op xx.xxx.

Het aantal eerste asielaanvragen liep in de loop van 2022 en 2023 opnieuw op, in vergelijking met de laatste jaren voor de verkiezingen van 2019. Die hogere instroom in combinatie met de almaar grotere achterstand in de behandeling van asieldossiers legde de basis van een nieuwe opvangcrisis in ons land. Voor dat tekort aan opvangplaatsen werd de Belgische staat meerdere keren veroordeeld. De asieldiensten werden versterkt en dat verhoogde het aantal beslissingen, maar het resulteerde niet in een opvallend hogere erkennings- of beschermingsgraad.

Met het Migratiepact en deals met landen als Mauritanië, Tunesië en Egypte probeert de Europese Unie de controle over migratie terug te winnen. In eigen land worstelen de regeringspartners met hun standpunten over illegale migratie, opvang en terugkeerbeleid.