Vul zelf het gat in de begroting

De regering-Michel staat voor een besparingsoefening van 2,6 miljard euro.

Om het gat in de begroting te dichten kan ze besparen, de belastingen verhogen of nieuwe belastingen invoeren. Maar sommige uitgaven zijn te belangrijk om te schrappen.

Hoe zou u de begroting van 2019 gezond maken?

  {{ amountSaved | humanizeMM }} miljard

Selecteer hieronder de interventies waar u mee kan leven. De teller staat op 0 euro, nog maar 2,6 miljard besparingen te gaan. Voor de besparingsoefening hebben we de Vlaamse en federale uitgaven samengevoegd. Dat is een vereenvoudiging van de realiteit, omdat Vlaanderen en de federale overheid hun begroting afzonderlijk opstellen.

Betaalbare gezondheidszorg

België staat bekend voor zijn overconsumptie van geneesmiddelen. Het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten schat dat de helft van alle antidepressiva die worden uitgereikt geen nut heeft. Dat probleem kan worden aangepakt door de prijs van medicijnen te verhogen.

Ook ziekenhuizen kunnen efficiënter draaien. Volgens internationaal onderzoek wordt 5 à 15 procent van het zorgbudget aan nutteloze uitgaven besteed. De groeinorm, de jaarlijks vastgelegde stijging van de uitgaven, kan verder worden verlaagd.

Meer mensen aan het werk

In België zijn te weinig mensen aan het werk. Ons land is bij de slechtste leerlingen in de Europese Unie. Sommigen willen dat oplossen door werklozen een uitkering te geven die beperkt is in de tijd. Dat gebeurt al in andere landen, maar daar is niet iedereen het mee eens.

De regering trekt de pensioenleeftijd vanaf 2025 met een jaar op tot 66 jaar, maar het geld is nu al nodig. De pensioenleeftijd moet daarom al in 2019 omhoog.

Moet onderwijs écht zo duur zijn?

In vergelijking met andere landen betalen studenten een relatief laag bedrag om hogere studies te doen. Het gaat om een dikke 900 euro voor een standaardopleiding aan de universiteit. De Vlaamse regering heeft de prijzen al verhoogd, maar als we met andere landen vergelijken, is er nog marge. Ook voor wie het niet breed heeft.

In België zijn er in vergelijking met andere landen veel leerkrachten. Daar kan op worden bespaard door de klassen groter te maken of door leerkrachten meer uren per week te laten werken. Een leerkracht in de derde graad van het middelbaar onderwijs staat nu 20 lesuren van 50 minuten voor de klas.

Gedaan met dienstencheques

Dienstencheques zijn een succesvol instrument om zwartwerk de wereld uit te helpen. Een cheque kost 9 euro, maar dankzij de fiscale aftrek zakt de uiteindelijke factuur naar 6,30 euro. Vooral de hogere middenklasse gebruikt dienstencheques, waardoor ze via de fiscale aftrek de facto een fiscale transfer zijn van de lagere inkomens naar de hogere. De aftrek kan wat lager of zelfs worden afgeschaft.

Een efficiënte overheid

Elk jaar vloeien miljarden euro’s belastinggeld naar de NMBS en De Lijn. Daartegenover staat niet altijd een goede dienstverlening. Privatiseer de bedrijven, zodat ze werken volgens een marktlogica en er minder subsidies naartoe moeten gaan.

Strijd tegen fiscale en sociale fraude

Ondanks de fiscale regularisaties blijven veel Belgen frauderen. Strenger optreden is noodzakelijk. Een veelbesproken oplossing is de invoering van een vermogenskadaster.

Minder blauw op straat

België telt 340 politieagenten per 100.000 inwoners, Nederland slechts 299. Als we Nederland volgen, kan ons land verder besparen.

Het mes in cultuursubsidies

Onze overheden trekken jaarlijks 2 miljard euro uit voor cultuur. Als we de subsidies voor de filharmonische orkesten van België halveren, bespaart de overheid meteen 20 miljoen euro. Zo is 100 miljoen euro snel gevonden. Anderzijds is het in een klein land als België moeilijker om hoogstaande cultuurhuizen in stand te houden. Als ze fors minder subsidies krijgen, dreigen ze verloren te gaan of kunnen enkel de allerrijksten nog naar de opera of een klassiek concert.

Sport is ontspanning waar veel Belgen van genieten. Bovendien ontstaat een hele economie in het zog van sport. Daar mag dus voldoende geld naar vloeien. Maar moeten voetbalstadions subsidies krijgen? Hebben de clubs daar zelf geen geld genoeg voor?

Geen geld voor religies

Er is vandaag veel kritiek dat de overheid nauwelijks weet wat in veel kleinere of geïmproviseerde moskeeën gebeurt. Als religies worden gesubsidieerd, kan de overheid meer controle uitoefenen.

Doe het nog even met de F-16

Het leger is meer dan ooit nodig, want de dreiging van het terrorisme is nog altijd reëel. We geven nu al minder uit dan de 2 procent van het bruto binnenlands product die de NAVO als minimum oplegt. Besparen op defensie is dus moeilijk, maar dat zijn besparingen altijd.

Kinderbijslag is achterhaald

Misschien is kinderbijslag, in een wereld met 7 miljard mensen, een achterhaald concept? Het is discriminerend tegenover mensen zonder kinderen. Als de overheid kinderbijslag verlaagt of vervangt door studiebeurzen, kunnen we differentiëren op basis van inkomen.

Bedrijfssubsidies werken niet, schaf ze af

Elk jaar vloeien heel wat subsidies naar bedrijven. Vaak worden vragen gesteld over de doelmatigheid ervan. Toch bewijzen de subsidies hun nut. Ze zijn er om moeilijk te activeren kansengroepen aan werk te helpen, om bedrijven aan te zetten te investeren in innovatie of om ondernemingen naar ons land te lokken. Als de subsidies worden geschrapt, dreigt dat economische gevolgen te hebben.

Niet besparen, wel belasten

Diesel is milieuvervuilend. Sigaretten zijn schadelijk voor de gezondheid. Frisdrank maakt ons dik. We hoeven schadelijke producten niet te verbieden, maar we kunnen ze aan banden leggen door de accijnzen te verhogen. Die inkomsten kunnen we goed gebruiken. In Noorwegen houdt het alcoholmonopolie Vinmonopolet (deels) de pensioenen betaalbaar.

Maar let op, want hoge verbruiksbelastingen schieten vaak hun doel voorbij: België is een klein land, dus het is makkelijk om even met de auto de grens over te steken en aankopen te doen in Nederland of Frankrijk.

Ons land haalt meer geld uit erfbelastingen dan de meeste andere Europese landen. Eén van de redenen voor de Vlaamse regering eerder dit jaar om het hoogste belastingstarief van 65% af te schaffen. Erfbelasting is niet populair omdat het een dubbele belasting is: wie een erfenis nalaat, betaalde al belastingen op het huis, de goederen of het geld dat naar de erfgenaam gaat. Anderzijds heeft een hogere erfbelasting weinig onbedoelde neveneffecten. Je gaat er niet minder door werken en het maakt het voor bedrijven niet minder aantrekkelijk zich in België te vestigen.

België is een van de weinige OESO-landen zonder meerwaardebelasting. In de roep om een rechtvaardige fiscaliteit willen verschillende partijen een volwaardige meerwaardebelasting op aandelen heffen. Maar dat voorstel kent grote tegenstand bij de regeringspartijen N-VA en Open VLD, omdat het de nodige investeringen in jonge bedrijven kan fnuiken.

Overheidsuitgaven per beleidsdomein, in miljoen euro
{{ category }}{{ amount | humanizeM }}
{{ proposal.summary }}-{{ proposal.savings | humanizeM }}

U heeft {{ savings | humanizeM }} miljoen euro bespaard: {{ proportionSaved }} van het einddoel.

Op papier lijkt het gemakkelijk om snel enkele miljarden te besparen of nieuwe inkomsten te vinden. Maar er is altijd wel iemand die het voelt, waardoor bezuinigingen in de praktijk vaak moeilijk zijn.

Er zijn ontelbare belangengroepen, die zware druk zetten om deze of gene maatregel toch te behouden. Daar komt nog eens bovenop dat nieuwe besparingen of extra belastingen een economische impact kunnen hebben. Door al die redenen is de regering-Michel er niet in geslaagd de begroting in evenwicht te krijgen.

Zelfs als de regering 2,6 miljard euro vindt om de begroting van 2019 op koers te houden, moet de volgende regering in 2020 nog eens 4 miljard euro extra zoeken voor een begrotingsevenwicht.

Geschreven en ontworpen door Pieter Blomme, Jasper D'Hoore, Andries Fluit, Floor Eelbode en Stijn Debrouwere. © 2018 Mediafin