Bitcoin

Wat is bitcoin?

Bitcoin is een virtuele munt, zeg maar een soort computercode waar mensen een bepaalde waarde aan hechten. In tegenstelling tot euro’s, dollars of gelijk welke andere klassieke munt, bestaat er dus geen fysieke bitcoin die je in je portemonnee kan stoppen.

De bitcoin werd in 2008 bedacht door ene Satoshi Nakamoto, een programmeur of groep van programmeurs van wie we tot vandaag de ware identiteit niet kennen. In 2008 schreef hij een whitepaper waarin hij alle basisprincipes van bitcoin uit de doeken deed. De eerste echte bitcoin-transactie vond een jaar later plaats. Toen werd volgens de overlevering 10.000 bitcoin op tafel gelegd voor een pizza.

In tegenstelling tot klassieke munten, wordt de bitcoin niet uitgegeven door één centrale bank. De munt wordt gecreëerd door gebruikers ingewikkelde computercodes te laten ontcijferen op een gedecentraliseerd systeem waarop iedereen is aangesloten: de blockchain. Het ontwikkelen van bitcoins heet ‘mijnen’ in het jargon.

Waarom stijgt de bitcoin zo fors in waarde?

Dat de bitcoin nu opnieuw populair wordt, heeft meerdere redenen. Door de aanhoudend lage rente zijn steeds meer beleggers bereid om hun kans te wagen met een alternatief waar meer risico’s aan kleven, maar dat hen ook meer kan opleveren. Ook de ‘klassieke’ financiële wereld – banken en beurshuizen, dus – begint brood te zien in de hype.

De beursuitbater CME kondigde recent aan ook afgeleide beleggingsproducten te lanceren die gekoppeld zijn aan de bitcoin. En ook concurrent Nasdaq aast op de bitcoin-markt en werkt aan gelijkaardige effecten. Als die producten er komen – toezichthouders moeten daar nog groen licht voor geven – is dat groot nieuws. Want het zou betekenen dat het brede beleggerspubliek dan pas echt aan de slag kan gaan met bitcoin.

En dan is er nog de wet van vraag en aanbod. Toen Satoshi Nakamoto bijna tien jaar terug de bitcoin bedacht, bepaalde hij ook dat er maximaal maar 21 miljoen van die digitale munten mogen worden ontwikkeld. Vandaag staat de teller op 16,7 miljoen. Nu de interesse toeneemt, wordt er zo automatisch een schaarste gecreëerd, wat de prijzen verder de hoogte instuurt.

Is het een zeepbel?

Na een koersklim van liefst 1.000 procent sinds Nieuwjaar kan je niet anders dan vaststellen dat een heuse hype aan de gang is rond bitcoin. Toen de bitcoin de kaap van 10.000 dollar rondde, was de totale marktwaarde van die munt hoger dan die van het Amerikaanse IBM, een IT-bedrijf van 106 jaar waar wereldwijd ruim 386.000 mensen werken.

Intussen blijft de toekomst van de bitcoin hoogst onzeker. Hoewel het allemaal met die ene pizzatransactie begon, is de bitcoin nog lang geen algemeen aanvaard betaalmiddel. De blockchain-technologie waarop de virtuele munt draait, is nog steeds niet in staat om veel transacties op korte tijd te verwerken. Daardoor kan het soms minuten duren voor een simpele bitcoin-transactie – denk aan een koffie kopen – wordt afgerond. Dat de koers de ene dag 10 procent omhoog gaat en de andere dag met 10 procent kan kelderen, maakt de bitcoin ook niet bepaald aantrekkelijk als betaalmiddel.

Hoewel de believers van het eerste uur er nog steeds bij zweren dat de bitcoin op lange termijn kan doorbreken als betaalmiddel – mits enige aanpassingen – lijkt de munt nu toch vooral in de greep van beleggers die speculeren op een hogere koers. En zolang die ervan overtuigd zijn dat er nog altijd mensen zijn die bereid zijn meer te betalen voor en bitcoin, stijgt de prijs.

Maar zelfs de beleggers van het eerste uur wijzen erop dat de munt niet voor iedereen is weggelegd. Bitcoins zijn niet gereguleerd door de overheid, dus als je wordt gehackt of bij een zware koersval zijn je tegoeden niet gegarandeerd. Bitcoininvesteerder Tuur Demeester ziet de bitcoin op termijn richting 100.000 dollar gaan. ‘Maar de munt kan eerst wel nog met 80 procent crashen’, waarschuwde hij onlangs nog.

Hoe kan ik er in handelen?

Er bestaan twee manieren om bitcoins te verkrijgen: ze zelf ‘mijnen’ of ze via een handelsplatform verwerven. Wie bitcoins mijnt, verifieert eigenlijk een aantal transacties binnen een bepaalde periode door een ingewikkelde reeks berekeningen uit voeren. In ruil krijg je dan bitcoins uitbetaald. Enkele jaren terug kon dat mijnen nog gebeuren op een eenvoudige pc.

Maar intussen zijn de berekeningen zo complex geworden dat je over enorme computerkracht moet beschikken. In die mate zelfs dat de volumes nu worden gedomineerd door een vrij beperkte groep spelers die over die zware computerkracht beschikken. Over die spelers is ook niet zo heel veel bekend, wat bitcoin-handel natuurlijk ook weinig transparant maakt voor het grote beleggerspubliek.

Wie bitcoins wil traden, kan dat via bekende grote handelsplatformen zoals Coinbase of Kraken. Wie bitcoins wil kopen of verkopen heeft daar ook een ‘wallet’ voor nodig, zeg maar een aparte bitcoin-portemonnee. Dat is belangrijk om geen slachtoffer te worden van hackers. Vergeet namelijk niet dat bitcoins niet gereguleerd zijn: wie bestolen is kan eigenlijk nauwelijks wat doen om zijn of haar geld te recupereren. Vooral hardware wallets worden gezien als een veilige manier om je bitcoins te bewaren. Denk daarbij aan varianten op de kaartlezers van je bank. Bekende merken van wallets zijn onder meer Trezor en Keepkey.

Hoe veilig is mijn geld als ik in bitcoins beleg?

Wie in bitcoins en andere virtuele munten investeert, moet beseffen dat hij of zij in een achtbaan stapt zonder veiligheidsgordel om. De digitale munt is niet alleen een risicovolle belegging om dat de koers op één dag plots alle kanten kan uitschieten.

Omdat ze niet wordt uitgegeven door een centrale bank of een erkend uitgever van elektronisch geld, valt de bitcoin evenmin onder enig toezicht. Sommige beleggers zien dat misschien als een pluspunt. Maar wie er zich aan waagt moet wel beseffen dat hij daardoor zijn geld kwijt is als het fout loopt. Ook als uw digitale wallet waar u uw bitcoins stockeert of uw account op uw handelsplatform zou worden gehackt, kan u nergens uw verhaal gaan halen.

Veel financieeltoezichthouders, waaronder ook de Belgische FSMA en de Nationale Bank, waarschuwden de voorbije jaren dat beleggers alles kunnen verliezen in een ‘worst case scenario. In november van dit jaar hadden de Europese toezichthouders beleggers er ook nog eens op gewezen dat ze moeten opletten met ICO’s. Dat zijn virtuele munten die in de slipstream van het bitcoin-succes worden uitgegeven. Maar onder de spelers die nieuwe munten die via dergelijke ICO’s – voluit Initial Coin Offering- uitgegeven, zitten vaak oplichters.